ΓΙΑΤΙ ΑΓΑΠΩ τα Ημερολόγια-Ανεκδοτολόγια του Γιάννη Σερβετά

Αυτό το κείμενο θα μπορούσε να έχει τίτλο «Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν».

Κάθε χρόνο περίπου τέτοια εποχή, πάντως σίγουρα μέσα στο Νοέμβριο, προμηθευόμουν το Ημερολόγιο – Ανεκδοτολόγιο του Γιάννη Σερβετά για την επόμενη χρονιά. Τις περισσότερες φορές, αγόραζα παραπάνω από ένα τεύχη, γιατί το έκανα και δώρο σε φίλους. Με ανυπομονησία το ξεφύλλιζα, διάβαζα επιλεκτικά συγκεκριμένες σελίδες, τον πρόλογο και τον επίλογο, τα χωρίσματα ανάμεσα στους μήνες. Και έπειτα, τις μέρες των γενεθλίων και των γιορτών φίλων και γνωστών, ή κάποιες σημαντικές ημερομηνίες για μένα. Όλα αυτά την πρώτη μέρα που το αγόραζα, που ακόμα η χρονιά δεν είχε αλλάξει. Στη συνέχεια, πότε λίγες-λίγες, πότε πολλές μαζί, διάβαζα όλες τις σελίδες. Και συχνά παραπάνω από μία φορά. Για να γελάσω, για να ξεχαστώ, για να θυμηθώ, για να συγκινηθώ.

Η αλήθεια είνα ότι το έχει αυτό ο Γιάννης: μπλέκει μαγικά το γέλιο με τη συγκίνηση. Έτσι, ό,τι κι αν έγραφε σε αυτά τα 10 ημερολόγια, πάντα το διάνθιζε με το μοναδικό του χιούμορ. Ακόμα και αν επρόκειτο για κάτι μελαγχολικό ή δυσάρεστο. Και έτσι το καθιστούσε πιο ελαφρύ. Επίσης, δεν ήταν λίγες οι ιστορίες που του είχαν στείλει φίλοι (συχνά ακροατές του ραδιοφωνικού σταθμού Imagine 89,7) και που δημοσίευε στο βιβλίο του, αναφέροντας πάντα ποιος του είχε στείλει την ιστορία και αν την είχε «πειράξει» ή όχι. Οι ιστορίες, τα ανέκδοτα, στοιχεία από το διαδίκτυο, ιστορικά γεγονότα, όλα μαζί συνέθεταν, a priori, το παζλ της κάθε χρονιάς. Ένα παζλ ελκυστικό και ενδιαφέρον, ευχάριστο και διασκεδαστικό, που όμως κάπου-κάπου, έκρυβε και έναν προβληματισμό.

Το ημερολόγιο – ανεκδοτολόγιο του Γιάννη Σερβετά βρισκόταν πάντα στη βαλίτσα μου. Σε κάθε εξόρμηση, μικρή ή μεγάλη, σε κάθε ταξίδι. Βοηθούσε να γίνει η διαδρομή πιο σύντομη και πιο ευχάριστη, ενώ ήταν η καλύτερη συντροφιά τις ώρες της χαλάρωσης. Και από ό,τι φαίνεται, το ημερολόγιο δεν είχε περίοπτη θέση μόνο στη δική μου βαλίτσα. Ο Γιάννης έχει άπειρες φωτογραφίες που απεικονίζουν το ημερολόγιο στα πιο απίθανα και μακρινά μέρη του κόσμου. Νομίζω πως τα μέρη που έχει επισκεφθεί το ημερολόγιο, δύσκολα τα έχει επισκεφθεί ένας και μόνο άνθρωπος. Χρειάζονται οι ταξιδιωτικές περιπλανήσεις πολλών και πολυταξιδεμένων για να το ανταγωνιστούν!

Κάτι άλλο πολύ σημαντικό που πέτυχε το ημερολόγιο είναι ότι κατάφερε, σε πολλές περιπτώσεις, να αποκαταστήσει τη σχέση κάποιων ανθρώπων με το διάβασμα και τα βιβλία. Γιατί όταν βομβαρδίζεσαι καθημερινά από προβλήματα, είναι πολύ δύσκολο να συγκεντρωθείς και να διαβάσεις πολλές σελίδες παρακολουθώντας την πλοκή, τους χαρακτήρες, κλπ. Το ημερολόγιο-ανεκδοτολόγιο του Γιάννη Σερβετά δεν έχει τέτοιες απαιτήσεις: μπορείς να διαβάσεις μια και μόνο σελίδα, και βοηθά το μυαλό να καθαρίσει.

Το πιο ξεχωριστό, όμως, επίτευγμα του ημερολογίου είναι οι παρουσιάσεις του ως βιβλίο (που ουδεμία σχέση έχουν με τις συνηθισμένες παρουσιάσεις βιβλίου). Όποιος δεν παρευρέθηκε ποτέ σε μία παρουσίαση του Ημερολογίου-Ανεκδοτολογίου, δεν μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι συνέβαινε. Ουσιαστικά ήταν stand-up comedy παραστάσεις, διάρκειας περίπου τριών ωρών, με ασταμάτητο γέλιο, ατάκες και αγάπη. Αγάπη που μοιράζονταν απλόχερα άνθρωποι, από διάφορες περιοχές της  Ελλάδας - συχνά και του εξωτερικού- με τον Γιάννη Σερβετά και τον Βασίλη Δέλιο, διορθωτή-επιμελητή του βιβλίου και ραδιοφωνικό ταίρι του Γιάννη. Οι παρουσιάσεις είναι μάλλον αυτό που θα μας λείψει περισσότερο. Αυτή η παρεΐστικη ψυχοθεραπεία, το να κάνουμε ομαδικά χορευτικά καθισμένοι στις καρέκλες μας, το να απαντάμε στις ερωτήσεις των συντελεστών του ημερολογίου, το να συμμετέχουμε σε διάφορα δρώμενα ή να δημιουργούμε δικά μας, το να αγκαλιαζόμαστε μεταξύ μας στο τέλος, το να ανταλλάσουμε δυο κουβέντες από καρδιάς.

Αυτό το κείμενο θα μπορούσε να έχει τίτλο «Όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν». Αλλά δεν τον έχει. Γιατί τα ωραία δεν τελειώνουν όταν τα έχεις μοιραστεί και τα έχεις αγαπήσει. Έπειτα, ο Γιάννης Σερβετάς με διαβεβαίωσε πως με κάποιο τρόπο θα εξακολουθήσουμε να βρισκόμαστε. Και όπως μου είπε ο ίδιος: «Ήταν μια πορεία που μας ένωσε. Ήταν 10 μαγικά βιβλία.» Τα ωραία μπορεί κάποτε να τελειώνουν. Τα μαγικά, όμως, ποτέ!

Υ.Γ. Δεν έχω τίποτα το φοβερά έξυπνο να γράψω στο υστερόγραφο, αλλά το αφιερώνω στον Γιάννη Σερβετά, που τόσο του αρέσουν τα υστερόγραφα. Θέλω μόνο να πω ένα ευχαριστώ: στον Γιάννη, στον κύριο Βασίλη μας, και σε όλους τους συντελεστές των 10 ημερολογίων. Και ας τα φυλάξουμε προσεχτικά τα ημερολόγια όσοι τα έχουμε. Είναι πλέον συλλεκτικά. 

ΓΙΑΤΙ ΑΓΑΠΩ το Suzanne του Leonard Cohen

Στην είδηση του θανάτου του Leonard Cohen ένιωσα μια ακαριαία θλίψη. Αυτός ο κόμπος, τελικά, πολλές φορές δεν έχει απαραιτήτως να κάνει με το αν γνώριζες κάποιον προσωπικά, ή με το  αν είχες περάσει πολύ χρόνο μαζί του, με τα βιβλία, τις ταινίες ή τις μουσικές του. Γιατί δεν μπορώ να πω ότι με την πρώτη ευκαιρία έβαζα να ακούσω Leonard Cohen ούτε ότι έχω διαβάσει κάποιο από τα βιβλία του. Όμως, αυτός ο κόμπος, που σχετίζεται με την απώλεια κάποιου, συχνά έχει να κάνει με το πόσο δυνατά σε άγγιξε κάτι από εκείνον. Και το Suzanne συνταράσσει κάθε φορά τις πιο βαθειές και ευαίσθητες συναισθηματικές κεραίες μου.

Το Suzanne είναι ένα εξαιρετικό ποίημα που έγινε τραγούδι και που μιλά για την πνευματική ένωση δύο ανθρώπων. Η Suzanne είναι υπαρκτό πρόσωπο, που ζούσε δίπλα στο ποτάμι, όπως λέει το τραγούδι. Ο Cohen περιγράφει αυτήν την γυναίκα και τη σχέση του μαζί της- που ουσιαστικά ήταν πλατωνική- με τόση γλαφυρότητα, που ως ένα βαθμό εξιδανικεύει τον έρωτα.

Ανάμεσα στους στίχους όλων των τραγουδιών που έχω ακούσει και έχω αγαπήσει, το ακόλουθο απόσπασμα από το Suzanne βρίσκεται στην κορυφή:

«And you want to travel with her, and you want to travel blind

And you know that she will trust you

For you've touched her perfect body with your mind»

Δεν θα επιχειρήσω καν να εξηγήσω ή να σχολιάσω τους συγκεκριμένους στίχους. Είναι από μόνοι τους τόσο δυνατοί. Και σε συνδυασμό με την απλή μελαγχολική μελωδία και το βραχνό μουρμούρισμα του Cohen, καθιστούν το Suzanne πολύ ξεχωριστό.

Σε περίπτωση που θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ιστορία του Suzanne, μπορείτε να διαβάσετε συνέντευξη της ίδιας της Suzanne (που απεικονίζεται στην φωτογραφία στα δεξιά) εδώ.

Διαφορετικά, μπορείτε απλώς να δείτε και να ακούσετε τον Cohen να το ερμηνεύει ζωντανά εδώ (στην αρχή του βίντεο εξηγεί ότι ένιωθε άσχημα να βγάλει χρήματα από αυτό το τραγούδι και πώς κατέληξε να γίνει τραγούδι).

Οι πλήρεις στίχοι του Suzanne είναι οι ακόλουθοι:

Suzanne takes you down to her place near the river

You can hear the boats go by, you can spend the night forever

And you know that she's half-crazy but that's why you want to be there

And she feeds you tea and oranges that come all the way from China

And just when you mean to tell her that you have no love to give her

Then she gets you on her wavelength

And she lets the river answer that you've always been her lover

And you want to travel with her, and you want to travel blind

And you know that she will trust you

For you've touched her perfect body with your mind

And Jesus was a sailor when he walked upon the water

And he spent a long time watching from his lonely wooden tower

And when he knew for certain only drowning men could see him

He said all men will be sailors then until the sea shall free them

But he himself was broken, long before the sky would open

Forsaken, almost human, he sank beneath your wisdom like a stone

And you want to travel with him, and you want to travel blind

And you think you maybe you'll trust him

For he's touched your perfect body with her mind

Now, Suzanne takes your hand and she leads you to the river

She's wearing rags and feathers from Salvation Army counters

And the sun pours down like honey on our lady of the harbor

And she shows you where to look among the garbage and the flowers

There are heroes in the seaweed, there are children in the morning

They are leaning out for love and they wil lean that way forever

While Suzanne holds her mirror

And you want to travel with her, and you want to travel blind

And you know that you can trust her

For she's touched your perfect body with her mind